Een stormachtige tijd die vraagt om samenspel, lef, flexibiliteit, creativiteit en besluitvaardigheid

ARNHEM - Het zijn stormachtige, onzekere tijden. Met name bedrijven in de procesindustrie zien zich geconfronteerd met plotse veranderingen die leiden tot compleet nieuwe situaties. Denk aan kostenstijgingen, gebrek aan grondstoffen, een onvoorspelbare vraag en schaarste op de arbeidsmarkt. Het zijn kenmerken van een tijdperk die we nooit eerder beleefden. Waarin niet kan worden teruggevallen op vertrouwde reflexen en eerdere ervaringen. Samenspel, lef, flexibiliteit, creativiteit en besluitvaardigheid lijken de belangrijkste succesfactoren om koers te kiezen en mee te bewegen op de onstuimige golven van markt en maatschappij.

Disruptie in de supply chain

De tegenwind voor bedrijven waait onder meer in de supply chain en is voelbaar in prijs en beschikbaarheid. De aardgasprijzen stegen fors en in sommige segmenten werden grondstofprijzen tien tot veertig procent duurder. De transportkosten staan flink onder druk. En ook de wereldwijd beperkte beschikbaarheid van zeecontainers speelt bedrijven parten. Het zorgde ervoor dat soms de leveringen van grondstoffen of halffabricaten plots staakten. Gaan we logistieke alternatieve inzetten? Stappen we over op lokaal-voor-lokaal productie? Het zijn slechts enkele van de vele vragen die al door de hoofden van directies zijn geschoten.

Onvoorspelbaarheid van de vraag

Natuurlijk kunnen we niet om corona heen. De pandemie zorgt nog altijd voor een sterke uitval, groei of verschuiving van de vraag. De horeca moest diverse keren sluiten, met als gevolg een nagenoeg totale uitval van de vraag naar foodproducten. Die verschoof richting supermarkten, waardoor plots geswitcht moest worden naar andere productvormen, productieprocessen, verpakkingen en logistieke kanalen. Regeringsbesluiten zullen voorlopig in belangrijke mate de marktbewegingen en vraag en aanbod blijven bepalen, het onvoorspelbare virus vraagt om uiterste flexibiliteit.

Krapte op de arbeidsmarkt

Op alle organisatieniveaus is sprake van personeelsschaarste. In een tijd van onvoorspelbare vraag is dat een extra uitdaging. Bedrijven zetten niet alleen in op het steeds weer vinden van mensen, maar kiezen waar mogelijk ook voor het binden van mensen. Minder vaak worden medewerkers in de operatie bij het tijdelijk stilvallen van vraag en productie ‘naar huis gestuurd’. Met duidelijke communicatie - hoe staan we ervoor, waar gaan we heen - kan bovendien de logischerwijs ontstane angst en twijfel over baanzekerheid en salaris worden weggenomen. Die maken vervolgens bij mensen en in teams plaats voor nieuwe energie en veerkracht.

Strategisch en organisatorisch vermogen

De impact van de zojuist geschetste dynamiek kan ingrijpend zijn. Bestaande verdienmodellen kunnen er zelfs door onderuitgaan. En dus vraagt het veel van het strategische en organisatorische vermogen van leiders en managers. Het is aan hen om in korte tijd keuzes te durven maken. Aanpassen? Stoppen? Inzetten op herstel? Versneld voorgenomen plannen of nieuwe activiteiten in gang zetten? Scans en data-analyses van processen en markt kunnen voor velen het kompas zijn om op te varen. Het nemen van tijd daarvoor is belangrijk, ook al lijkt dat in de huidige ‘weersomstandigheden’ soms onmogelijk.

Basis voor supply management

Maar wat we vooral zien is een opvallende toename van samenspel, lef, flexibiliteit, creativiteit, en besluitvaardigheid. Dit lijken de belangrijkste succesfactoren om koers te kiezen en mee te bewegen op de onstuimige golven van markt en maatschappij. Juist omdat dynamiek en onvoorspelbaarheid de normale dagtaken ‘verstoren’ op afdelingen als financiën, inkoop, sales en ICT verdwijnt het traditionele hokjes denken. Het maakt plaats voor discipline-overstijgend denken en samenwerken. Daar waar nog geen sprake is van supply chain management, wordt de brede basis hiervoor haast vanzelfsprekend gelegd. Hét bewijs dat een crisis vooral ook nieuwe kansen biedt, op weg naar rustiger vaarwater.

Door: Roelant van Herwaarden

Managing Partner ARV Group

Koers blijven kiezen en meebewegen op de onstuimige golven van markt en maatschappij.