AMSTERDAM - Al geruime tijd hebben levensmiddelenfabrikanten te maken met kostenstijgingen. Vooralsnog lukt het deze bedrijven om de hogere energie- en inkoopkosten deels door te rekenen aan afnemers. Dit zorgt echter wel voor hogere prijzen in supermarkten. Nu de koopkracht afneemt en consumenten op hun geld moeten letten lijkt de wal het schip te keren. De gesprekken met supermarkten zullen steviger verlopen, dus wordt het moeilijker voor levensmiddelenfabrikanten om de hogere kosten door te rekenen. Dit zal leiden tot een toename van het aantal faillissementen bij met name kleinere levensmiddelenbedrijven. Dat meldt ABN AMRO in een sectorprognose.
Al zeker een jaar kampen verwerkers van en handelaren in voedingsmiddelen met hogere kosten. Voor een groot deel zijn deze kostenstijgingen toe te rekenen aan een hogere prijs voor energie. Levensmiddelenbedrijven, zoals zuivelverwerkers of drankenproducenten, hebben zelf veel energie nodig voor verhitten, koelen en verwerken van producten. Ook de bedrijven die materiaal leveren aan de levensmiddelenindustrie, zoals de verpakkingsmiddelenindustrie, verbruiken veel energie. De hogere energieprijs zorgt dan ook voor een opeenstapeling van hogere kosten in verschillende schakels van de keten. Daarnaast namen de inkoopkosten van de zuivelindustrie, industriële bakkers en vleesverwerkers toe doordat de prijzen van melk, tarwe en vlees stegen als gevolg van een tegenvallend aanbod op de wereldmarkt.
In 2023 zullen veel van de kosten voor de voedingsmiddelenindustrie naar verwachting licht dalen, maar wel op een hoog niveau blijven. Zo liggen de energieprijzen op een lager niveau dan het hoogtepunt eerder dit jaar, nemen de kosten voor containervervoer af en dalen ook de wereldprijzen voor agrarische grondstoffen. De kosten voor arbeid blijven echter wel stijgen als gevolg van een hoger minimumloon en blijvende schaarste op de arbeidsmarkt. Dit vormt met name een probleem voor bedrijven met een lage automatiseringsgraad waar nog veel handmatig werk verricht wordt.
Om verschillende redenen blijven de kosten voor de levensmiddelenindustrie naar verwachting nog geruime tijd relatief hoog. Allereerst is er een tekort aan bepaalde grondstoffen, zoals granen, als gevolg van de Oekraïne-oorlog. Daarnaast kampen boeren met veel onzekerheden die een prijsopdrijvend effect kunnen hebben op de agrarische gewassen. Door de hoge prijzen voor kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen moeten boeren wereldwijd namelijk kiezen tussen het gebruik van minder kunstmest en gewasbescherming, of het maken van hogere kosten. Minder gebruik van deze productiemiddelen leidt tot een lagere opbrengst per hectare, wat veelal gepaard gaat met een hogere prijs. Uiteraard speelt het weer hierin een onzekere factor. Bij meevallende weersomstandigheden kan de oogst alsnog gunstig uitpakken. De afgelopen jaren heeft klimaatverandering echter geleid tot wisselvalliger weer, wat voor lagere oogsten of slechtere kwaliteit zorgde. Deze ontwikkeling die zich de komende decennia hoogstwaarschijnlijk voort.
Bekijk hier de volledige sectorprognose Food van ABN AMRO
Bron: ABN AMRO
